Wat zijn eet- en gewichtsproblemen?
Inhoudsopgave

Eetstoornissen en gewichtsproblemen

Wat zijn eetstoornissen en gewichtsproblemen?

Wat zijn eetstoornissen en gewichtsproblemen? Heel wat kinderen en jongeren maken wel eens een tijdelijke hapering door in het eetgedrag. Wanneer deze te plaatsen is binnen een normaal ontwikkelingstraject en geen probleem veroorzaakt in de groei of ontwikkeling, spreken we niet van een eetprobleem of een eetstoornis. Schommelingen in de hoeveelheid die een kind of jongere eet zijn eigen aan de ontwikkeling van een kind.  

Voedingsproblemen

Als eetgedrag toch in die mate verstoord is dat de ontwikkeling en/of groei van een kind of jongere verstoord geraakt, spreken we bij kinderen jonger dan zes jaar over voedingsproblemen en –stoornissen. Bij oudere kinderen spreekt men over eetproblemen en –stoornissen.  

Een voedingsprobleem houdt in dat een jong kind moeilijkheden ondervindt in de ontwikkeling van bepaalde eetvaardigheden. Een klassiek voedingsprobleem bij jonge kinderen is selectief of kieskeurig eten. 

Eetproblemen

Een eetprobleem  is een verstoring in het gezonde eetgedrag, waardoor het eetgedrag niet meer ontspannen en natuurlijk verloopt. Voorbeelden zijn te veel eten, te weinig eten en eetbuien. Een eet- of voedingsprobleem kan op zichzelf staan, maar kan ook kaderen binnen een eet- of voedingsstoornis.  

Gewichtsprobleem

Een gewichtsprobleem gaat over een gewicht buiten de normale grenzen, gekoppeld aan bepaalde gezondheidsrisico’s. Normale gewichtsgrenzen worden bepaald in functie van geslacht, leeftijd en lengte. Men gebruikt hierbij de Body Mass Index, met aangepaste grenzen voor kinderen en jongeren. Zowel een te hoog als een te laag lichaamsgewicht kan gezondheidsrisico’s inhouden, maar ook een gewicht ‘binnen’ de grenzen kan gepaard gaan met eetproblemen. De afwezigheid van een gewichtsprobleem wil dus niet per definitie zeggen dat er geen eetprobleem is.  

Eetstoornissen

Eetstoornissen (en voedingsstoornissen) zijn syndromen en bestaan dus uit verschillende kenmerken, waarbij verstoord eetgedrag centraal staat.

Kenmerken

  • Eetproblemen: meer of minder eten
  • Verstoord lichaamsbeeld: erg veel waarde hechten aan gewicht en lichaamsvormen
  • psychosociale problemen: laag gevoel van zelfwaarde, moeilijk kunnen omgaan met heftige emoties, eenzaamheid
  • Lichamelijke problemen: een te laag of te hoog lichaamsgewicht, spijsverteringsproblemen, osteoporose

Het afwijkend eetgedrag is wel het meest opvallende kenmerk (hoewel niet steeds observeerbaar), maar mag geen gevolg zijn van een lichamelijke aandoening of een psychose.  

Soorten eetstoornissen

De eetstoornissen (volgens DSM-5) die vooral bij jongeren en volwassenen gediagnosticeerd worden, zijn anorexia nervosa, boulimia nervosa en de eetbuistoornis. Eetstoornissen die eerder op kinderleeftijd ontstaan, maar ook in de volwassenheid kunnen voorkomen, zijn de vermijdende/restrictieve voedselinnamestoornis (ARFID als Engelstalig acroniem), pica, en ruminatiestoornis. Daarnaast is er ook de categorie ‘andere specifieke eetstoornissen’ voor eetstoornissen die een deel van de kenmerken van voorgaande diagnoses hebben. Een persoon kan in de loop van de tijd evolueren van het ene naar het andere type eetstoornis, zeker als het gaat over AN, BN en BED. Maar de basisproblematiek blijft vaak dezelfde, ook al veranderen de uiterlijke kenmerken. Eetstoornissen moeten dan ook als een samenhangend geheel worden beschouwd: we spreken daarom van een spectrum van eetstoornissen. 

Voor een uitgebreid overzicht van signalen van een eetstoornis, kan je gaan naar de checklist signalen van een (beginnende) eetstoornis, checklist anorexia nervosa, checklist boulimia nervosa, en checklist eetbuistoornis.

Verdieping

Extra informatie over ‘wat zijn eetstoornissen en gewichtsproblemen?’ Ook bijhorende referenties vind je via volgende links: 

Downloadlinks tools & fiches

  • Checklist signalen van een (beginnende) eetstoornis

    Fiche met signalen van een eetstoornis

    Download
  • Klachten en signalen bij eet- en gewichtsproblemen

    Fiche met rechtstreekse en onrechtstreekse signalen van een eetprobleem

    Download
  • Overzichtstabel rond etiologie van anorexia nervosa

    Fiche met oorzakelijke kenmerken van AN

    Download
  • Overzichtstabel met etiologie van boulimische gedragingen

    Fiche met oorzakelijke kenmerken van boulimische gedragingen (eetbuien en purgeergedrag)

    Download
  • De mythe van het lijnen

    Fiche voor hulpverleners en het brede publiek

    Download

Externe links

Survey
OPGELET! Dit is de oude website van Eetexpert.